1 Uadi - Máran Tarato nan Biblya

1 Sin masiken yayna si Adí Dabid, kai yayna makaparangrang taman no miules ya. 2 Kanyá saray katutulong na wanra, “Mangkit tamo nin balasang a maglingkod kunan adí tan manglingap kuna. Magwá yan miraray kuna pigaw si apo tamon adí makaparangrang naya.”

3 Kaaram naningkap sara adtiman sa Israil pinggat makatingkap sara a maandá nin balasang tan nadumog raya si Abisag, síyay Sunamita, tan níras raya kunan adí. 4 Si babayi ket sabtan andá na; nanglingap ya kunan adí tan naglingkod ya kuna, balé si adí kai naya pinaasawnen.

5 Sawanin si Aduniyas, si nanay na si Hagit, niká nayay kadiryan na sa adapan tan wana, “Síkuyna lí nin adí.” Kanyá nangalap yan saray ruran na tan sinadyá na saray kabayo, nikalamó saray limampuló nin tutawo a manrumururan sa adapan na. 6 (Si tatay na kai naya gapo nikapuet ket wana, “Mambalé mag´ugalí kan wanin a gaw´en mo?” Sabtan andá ya nin lalaki anamaet tan sumunor yan naiyanak kuni Absalom.)

7 Si Aduniyas nipapagket ya kunra ni Huab anak na ni Sarbya tan kuna ni Abyatar nin sanguti, tan binyan rayan pangantabay kuna. 8 Balé si Sadok nin sanguti, si Benayas anak na ni Huyada, Natan nin mamamadles, si Simei tan si Rei tan si bugtong nin bantay na ni Dabid kai sara mikalamó kuna ni Aduniyas.

9 Kaaram si Aduniyas nangatang yan mimí, saray bubaka tan pinatabá nin uurbon itaw sa Bato nin Suhilet adani sa Subor nan Rugel. Sinagyat na sara ngámin nin bubsat na, saray ának lalaki nan adí, tan sara ngámin nin pangungulo a nangibwat kunan adí sa Huda, 10 balé kai naya sinagyat sara si Natan nin mamamadles udino si Benayas udino si bugtong nin bantay tan si busat na si Sulumon.

11 Kaaram si Natan tinepet naya si Betsabi, nanay na ni Sulumon, “Kai mo pa et a narngé si Aduniyas, anak na ni Hagi, nag´in yaynan adí, tan si apo tamon Dabid ket kai na tandá nin mangyadí ti? 12 Mísa sawanin, aburuyan nako a baritaan taka a páno mon makaligyas a byay mon diri tan say byay nan anak mon lalaki si Sulumon. 13 Mako ka kuni Adi Dabid tan ibaritá mo kuna, ‘Apo kon adí, kai para nin sinamba mo kungko a aripen mo: “Talaga si Sulumon a anak mon lalaki ket mag´in yan adí báyo sa kayadí ko, tan tumekré ya lí sa kapangyadian ko?” Mayin det nag´in yan adí si Aduniyas’ 14 Antaran ka nin mampag´irgo et kunan adí, sumrep ako lí tan ikalamó koy saritá kunan naibaritá muyna.”

15 Kanyá si Betsabi nako ya kunan sinmiken nin adí sa kamínan na, ket itaw ya si Abisag nin Sunamita a mampanglingap kuna. 16 Tinmuwek ya si Betsabi, mantumalimukod ya sa adapan nan adí.

“Ani kadí a rabay muyo?” tinepet nan adí.

17 Wana kuna, “ Apo ko, síka pa nin bukod a nanamba kungko nin aripen mo kunan Katawan nin Dyos mo: ‘Si Sulumon a anak mon lalaki mag´in ya lí nin adí báyo sa kayadí ko, tumekré ya lí sa kapangyadian ko.’ 18 Balé sawanin si Aduniyas nag´in yaynan adí, tan síka, apo kon adí, kai mo tandá nin nangyadi ti. 19 Nangatang yayna a kábawan nin bubaka, pinatabaan nin uurbon, tan mimí, tan sinagyat na sara ngámin a saray ának nan adí, si Abyatar nin sanguti tan si Huab nin gumagan-gan a pididinep nin manglalaban, balé kai naya sinagyat si Sulumon nin aripen mo. 20 Apo ko nin adí, sara ngámin a mumata nan Israil namastang sara kumo, rabay ran maadal sa kumo no síno lí a tumekré sa kapangyadian nan apo kon adí báyo sa kayadí na. 21 No kai, ambó máteng si apo kon adí ket midá yayna lí nin ipainawa a kalamó na saray pupuon na, síko tan si anak kon lalaki si Sulumon ket yuyáyanen ra kami lí bilang saray tulisan.”

22 Antaran yan mampag´irgo et kunan adí, rinmaté ya si Natan nin mamamadles. 23 Tan naibaritá kunan adí, “Iti ya si Natan nin mamamadles.” Kanyá nako ya sa adapan nan adí tan tinumwek ya kunan rupa na anggan sa lutá.

24 Wana ni Natan, “Apo kon adí, nangipatandá ka nin si Aduniyas a mag´in adí lí báyo sa kayadí mo, tan síya lí nin tumekré sa kapangyadian mo? 25 Kunan sitin awro kinmayupá ya tan nangatang yan sabtan abaw nin bubaka, pinatabaan nin uurbon tan mimí. Sinagyat na sara ngámin a ának nan adí, saray gumagan-gan sa pidididnep nin manglalaban, si Abyatar nin sanguti. Sawanin mampangan tan mampinum sara kuna tan man´ibanggit ra, ‘Anro pa kumon a byay na ni Adí Aduniyas!’ 26 Balé si aripen mo, tan si Sadok nin sanguti, tan si Benayas anak na ni Huyada, tan si aripen mon Sulumon kai nasara sinagyat. 27 Siti pa a ginwá na apo kon adí nin kai naya nibaritá kunran uaripen na no síno lí a tumekré sa kapangyadian nan apo kon adí báyo sa kayadí na?”

Pinag´adi ni David si Sulumon nin Adí
28 Kaaram wana ni Adí Dabid, “Kayaban ma si Betsabi.” Kanyá nako ya sa pangimaton nan adí tan nakádeng ya sa adapan na.

29 Mísa sinmamba ya si Adí: “Sa talaga nin mabyay yay Katawan, nin síyay nanguon kungko sa ngámin nin gunigon, 30 gaw´en kuyayti talaga kunan sitin awro a sinamba ko kumo kunan Katawan, si Dyos nan Israil: Si Sulumon a anak mon lalaki mag´in yan adí lí báyo sa kayadí ko, tan tumekré ya lí sa kapangyadian ko sa kasilyan ko.”

31 Kaaram si Betsabi tinumwek sa yupá kunan rupa na sa lutá, mantumalimukod nayan bukod sa adapan nan adí, tan wana, “Sawá pa kumon nin mabyay ya anggan-angga si apo kon Adí Dabid!”

32 Wana ni Adí Dabid, “Kayaban ma si Sadok nin sanguti, si Natan nin mamamadles tan si Benayas anak na ni Hudaya.” Sin nako sara sa adapan nan adí, wana kunra: “Kalapen muyay aripen nan adí sa kumuyo tan ipasaklang muya si anak kon lalaki si Sulumon kunan asno kon diri tan ikayupá muya sa Gihon. Itaw lí si Sadok nin sanguti tan si Natan nin mamamadles lanawan raya a Adí kunan Israil. Manurutot tan manáway kamo, ‘Anro pa kumon a byay na ni Adí Sulumon!’ 35 Mísa muyo ikalamó nin mako sa atágay, tan mako yadtaw tan tumekré ya sa kapangyadian ko tan mag´uray ya sa kasilyan ko. Nipanuyó kuya nin mangunguray kunran Israil tan Huda.”

36 Si Benayas anak na ni Huyada inumbat nayay adí, “Wanin kumon! Sawá pa kumon si Katawan, si Dyos nan apo kon adí, wanin nayan nibaritá. 37 Bilang na ni Katawan a kalamó naya si apo kon adí, bilang anamaet kumon a kalamó naya si Sulumon nin tumekré ya sa kapangyadian na ket bagyá man wadí nin alalaki ya et dyan sa tekré nin kapangyadian na ni apo ko si Adí Dabid.”

38 Kanyá si Sadok nin sanguti, si Natan nin mamamadles, si Benayas anak na ni Huyada, saray Kerityos tan saray Pelityos kinmayupá sara tan nipasaklang raya si Sulumon kunan asno na ni Adí Dabid, tan niyater raya sa Gihon. Si Sadok nin sanguti kinalap nayay saklot nin lanaw nangibwat sa sirungan nin manepeg nan Katawan tan nilanawan naya si Sulumon. Kaaram nipatnoy rayay turutot tan sara ngámin nin tutawo tináway ra, “Anro pa kumon a byay na ni Adí Sulumon!” 40 Tan sara ngámin nin tutawo nako sara sa atágay báyo sa kayadí na, mampanugtog nin palawuta tan mampakaririktan saran maong, kanyá nayegyeg yay lutá baná kunan gargar nan tunoy.

41 Si Aduniyas tan saray nasagyatan na nin nikalamó na ket narngé raya leg´an ran manyadien a pakan ra. Sa mamparngé na kunan tunoy nin turutot, si Huab tinepet na, “Ani kakanaan ra ngámin nin gargar sa babali?”

42 Taman yan mampag´irgo, rinmaté ya si Dyunatan anak na ni Abyatar nin sanguti. Wana ni Aduniyas, “Sumrep ka. Say makaná nin tawo bilang sa kumo matkap nin mampangíras a maandá nin patandá.”

43 “Kai gapo!” Inumbat na ni Dyunatan. “Si apo nin Adí Dabid ginawá naya si Sulumon nin adí. 44 Si adí nibakí naya nin kalamó na sara si Sadok nin sanguti, Natan nin mamamadles, Benayas anak na ni Huyada, saray Kerityos tan saray Pelityos, ket nipasaklang raya sa asno nan adí, 45 tan si Sadok nin sanguti tan si Natan nin mamamadles nilanawan raya nin adí sa Gihon. Nangibwat itaw nako sara sa atágay nin mangliwa-liwa, tan mamatbang yay babali kunan tunoy. Siin pa a tunoy nin marngé muyo. 46 Saya et, si Sulumon kinalap nayay tekrean na sa kapangyadian nangibwat kunan adí. 47 Saray pangungulo anamaet a nangibwat kunan adí nako sarayna nin nagpamamagalang kunan apo tamo si Adí Sulumon, nin wanra, ‘Sawa´ pa kumon si Katawan muyo ipagaw´en naya ngaran na ni Sulumon nin mababatong et dyan sa kumo tan say tekré nan kapangyadian na alalaki et dyan sa kumo!’ Tan si adí tinmuwek sa sa panamba na sa idaan na 48 tan wana, “Irayon mag´in kunan Katawan, si Dyos nan Israil, ket síyay nangaburoy a mata kon mákit kuyay sumubray sa tekré nan kapangyadian ko sawanin.’”

49 Kunan siti, sara ngámin nin sinagyat na ni Aduniyas sinmalak saran umdeng tan nibwa-nibwat sara. 50 Balé si Aduniyas, sa límuna kuni Sulumon, nako ya tan kinalap na saray saklot sa altar. 51 Kaaram naibaritaan ya si Sulumon, “Malímo ya si Aduniyas kuni Adí Sulumon tan mangágetan nan maong kunran saray saklot sa altar. Wana, ‘Aburuyen ya si Adí Sulumon a manamba ya sa kungko sawanin nin kai naya ipapati a aripen na kunan gayang.”

52 Inumbat na ni Sulumon, “No ipákit nayay kadiryan na nin maalaga ya, kasa gapo nin sabot a manabo sa lutá; balé no main duká madumog kuna, mati ya lí.” 53 Mísa si Adí Sulumon nibakí na saray tutawo, tan nitaoy raya nangibwat sa altar. Tan si Aduniyas nako ya tan tinumwek ya kuni Adí Sulumon, tan si Sulumon wana, “Mako kayna sa bali mo.”

Ipatuloy et...