Magbangal
(Tarúman nin Bukidnon)
(Sayan dalan sa babalin Bukidnon)
Si Magbangal maong ya pa nin manganop,
tan masabi yan mako sa sayan tanaytay ta itaw ya manakep baboy
talon nin kanen na. Sa sayan yabi nin dandani ana panaon pagtalunan,
tinmekré ya sa rarem bali na nin man´umisep ya,
tan mayadí máteng udas kinayab nayay asawa na.
Si asawa na nako ya kuna. Wana kunan asawa na:
“Sa dilap mako ko lí
sa tanaytay tan mamaririk ako, balé sawá pa
kumon nin mabatí ka sa balí.”
“Ay, aburuyan muko pa ta
rabay kon mayi,” dinmawat nan asawa na, “kasa
anamaet nin raruman kalamó mo.”
“Kai,” wani Magbangal,
“Sawá pa kumon a mako akon bukod, tan matkap
mon mabatí sa bali.”
Sa bangsay nikiayon yay asawa
na, tan sa buklas nibangon yan masakbay nin nangisadyá
kanen na ni Magbangal. Nayadí yan nalutó a sinápang
tan kuná kinayab nayan mangan, balé wana:
“Kai ko rabay mangan sawanin,
balé sumublí ako sa yabina tan ipasadyá
mo ana lí.”
Kaaram kinalap na saray mapuló
nin pupayakor tan bubulo na, sayan asaan nin bato, tan sayan
tukil ranom, tan tinmaraná yaynan mako sa tanaytay.
Sin rinmaté ya sa kamínan na, nangableng yan
madiditek nin kayo ta nangwá yan tekrean na. Sin nayadí
nayay tekrean na tinmekré ya tan wana kunran bubulo
na, “Síkamon bubulo mangasá kamuyuynan
bukod kunan bato.” Tan saray bubulo ket nako sara sa
bato nin nangasá. Mísa wana kunran saray pupayakor,
“Síkamo anamaet nin pupayakor matkap muyon manangsá,”
tan sara anamaet nin nangasá saran bukod.
Sin naisadyá sarayna ngámin,
wana: “Sawanin síkamon bubulo iblangen muyoy
madidintek nin panlungpong sa yupá ran kukayo, tan
síkamon pupayakor iblangen muyoy alalakin kayo.”
Kanyá saray bubulo tan pupayakor nako sara nangiblang,
tan itaw ya sa kamínan na nin tekrean nákit
nayay tanaytay nin mampilaswayan.
Si asawa na ni Magbangal itaw
ya sa bali na nin main gaw´en na a mampanara yan ramit
na, balé sin narkngé na saray kukayon a miunánon
tumumba-tumba ket tinumgen yan rumngé tan nangisip
nan bukod, “Main layi nadumog nan abaw tutawo nin makatulong
kuna nin mamlang sa lutá mi. Sin nangibwat yadti ket
bukod ya, balé kai na talaga nin makiblang a kukayo
nin katay dalí. Kikiten ko no sínoy mampanulong
kuna.”
Nibwat ya sa bali na tan linmalako
yan paspas a mako sa tanaytay, balé sin banda yaynadtaw
nipalna-palná ya tan bangsay yan tinumgen sa sayay
gurot nan kayo. Sa kamínan nan adyan, makákit
yay asawa nan mampálek sa tekrean na, tan mákit
na anamaet saray bubulo tan pupayakor a mampiblang sara a
kasan gamet a mangantabay kunra.
“Ay,” wana, “Si
Magbangal ket sabtan makapangyayadí ya. Kai ko pa gapo
a nákit nin saray bubulo tan pupayakor a mampamlang
nin kasan gamet, tan kai naya gapo nibaritá kungko
a kapangyadian na. ”
Kapingmatan nákit nayay
asawa na a linmikson nibangon tan ginamrot nayay sayan bulo
ket pinukan nayay sayan takyay na. Nimata tan tinmekré
ya tan wana:
“Main layi nin man´imulité
kungko baná ta napukan yay sayan takyay ko.”
Sin nákit nayay asawa na
tandá nayna a síyay pakap´unan sa pakapukan
nan takyay na, tan sin mugot saraynan mikalamó, nibaritá
na kuna:
“Sawanin lumakwan akuyna.
Maong et layi kungko nin mako kuyna sa langit baná
ta itaw ako nin mangawes kunran tutawo nin káno lí
panaon pagtalunan; tan mako ka sa ilog pigaw mag´in
kan kuná. ”
Madalí nayadí sinmublí
yayna sa langit tan nag´in yan sakop bubituen a wanran
Magbangal; tan bangta intaw, no saray tutawo mákit
ra sarayti nin sakop bubituen, tandá rayna lí
nin panaon pagtalunan ana nin byas.
Nangibwat sa Gutenbergress.org