Magbangal

Nipataros sa Binubolinao
ni Oswí Castellano

Magbangal
(Tarúman nin Bukidnon)


(Sayan dalan sa babalin Bukidnon)

Si Magbangal maong ya pa nin manganop, tan masabi yan mako sa sayan tanaytay ta itaw ya manakep baboy talon nin kanen na. Sa sayan yabi nin dandani ana panaon pagtalunan, tinmekré ya sa rarem bali na nin man´umisep ya, tan mayadí máteng udas kinayab nayay asawa na. Si asawa na nako ya kuna. Wana kunan asawa na:

“Sa dilap mako ko lí sa tanaytay tan mamaririk ako, balé sawá pa kumon nin mabatí ka sa balí.”

“Ay, aburuyan muko pa ta rabay kon mayi,” dinmawat nan asawa na, “kasa anamaet nin raruman kalamó mo.”

“Kai,” wani Magbangal, “Sawá pa kumon a mako akon bukod, tan matkap mon mabatí sa bali.”

Sa bangsay nikiayon yay asawa na, tan sa buklas nibangon yan masakbay nin nangisadyá kanen na ni Magbangal. Nayadí yan nalutó a sinápang tan kuná kinayab nayan mangan, balé wana:

“Kai ko rabay mangan sawanin, balé sumublí ako sa yabina tan ipasadyá mo ana lí.”

Kaaram kinalap na saray mapuló nin pupayakor tan bubulo na, sayan asaan nin bato, tan sayan tukil ranom, tan tinmaraná yaynan mako sa tanaytay. Sin rinmaté ya sa kamínan na, nangableng yan madiditek nin kayo ta nangwá yan tekrean na. Sin nayadí nayay tekrean na tinmekré ya tan wana kunran bubulo na, “Síkamon bubulo mangasá kamuyuynan bukod kunan bato.” Tan saray bubulo ket nako sara sa bato nin nangasá. Mísa wana kunran saray pupayakor, “Síkamo anamaet nin pupayakor matkap muyon manangsá,” tan sara anamaet nin nangasá saran bukod.

Sin naisadyá sarayna ngámin, wana: “Sawanin síkamon bubulo iblangen muyoy madidintek nin panlungpong sa yupá ran kukayo, tan síkamon pupayakor iblangen muyoy alalakin kayo.” Kanyá saray bubulo tan pupayakor nako sara nangiblang, tan itaw ya sa kamínan na nin tekrean nákit nayay tanaytay nin mampilaswayan.

Si asawa na ni Magbangal itaw ya sa bali na nin main gaw´en na a mampanara yan ramit na, balé sin narkngé na saray kukayon a miunánon tumumba-tumba ket tinumgen yan rumngé tan nangisip nan bukod, “Main layi nadumog nan abaw tutawo nin makatulong kuna nin mamlang sa lutá mi. Sin nangibwat yadti ket bukod ya, balé kai na talaga nin makiblang a kukayo nin katay dalí. Kikiten ko no sínoy mampanulong kuna.”

Nibwat ya sa bali na tan linmalako yan paspas a mako sa tanaytay, balé sin banda yaynadtaw nipalna-palná ya tan bangsay yan tinumgen sa sayay gurot nan kayo. Sa kamínan nan adyan, makákit yay asawa nan mampálek sa tekrean na, tan mákit na anamaet saray bubulo tan pupayakor a mampiblang sara a kasan gamet a mangantabay kunra.

“Ay,” wana, “Si Magbangal ket sabtan makapangyayadí ya. Kai ko pa gapo a nákit nin saray bubulo tan pupayakor a mampamlang nin kasan gamet, tan kai naya gapo nibaritá kungko a kapangyadian na. ”

Kapingmatan nákit nayay asawa na a linmikson nibangon tan ginamrot nayay sayan bulo ket pinukan nayay sayan takyay na. Nimata tan tinmekré ya tan wana:

“Main layi nin man´imulité kungko baná ta napukan yay sayan takyay ko.”

Sin nákit nayay asawa na tandá nayna a síyay pakap´unan sa pakapukan nan takyay na, tan sin mugot saraynan mikalamó, nibaritá na kuna:

“Sawanin lumakwan akuyna. Maong et layi kungko nin mako kuyna sa langit baná ta itaw ako nin mangawes kunran tutawo nin káno lí panaon pagtalunan; tan mako ka sa ilog pigaw mag´in kan kuná. ”

Madalí nayadí sinmublí yayna sa langit tan nag´in yan sakop bubituen a wanran Magbangal; tan bangta intaw, no saray tutawo mákit ra sarayti nin sakop bubituen, tandá rayna lí nin panaon pagtalunan ana nin byas.

Nangibwat sa Gutenbergress.org