Sitin libro, main istorya na nin nagibwat sa Pilipinas.
Nasurat ya sa Inglis tan makapasaliw ya sa Amazon.com.

Si Baké Tan Si Pag´ong
Si nangipabaritá sa Binubolinao: Oswí Castellano

Si Baké Tan Si Pag´ong

Saya nin awro, si Baké nakapisná nayay Pag´ong sa dalan, tan tinepet naya, “Adti ka mako?”

“Mako ko nin maningkap nin kanen ta tulon awroynan kai ko et nin nakapangan,” wanan Pag´ong.

“Mabitil ako anamaet,” wanan Baké, “sin miruwan atamo nin mabitil, mako tamo maniningkap nin kanen ta kumurikor anay tiyan tamo.”

Nakapag´amigowan saraytin ruwa tan tinmuloy saran nag´irgo-irgo sa dalan ta no maipaspas yay udas ra. Kapingmatan, si Baké ket nakákit yan abaw a malutó bunga nin kayon batag sa kaadayó.

“Ay, mabista yayti nin mákit ko,” wanan Baké. “Kai mo paet mákit a bungá nin nakabitin sa kayon batag?” Tinatamudó nayay kayon batag. “Katay bista ra ket matawayen ko sarayna.”

Balé si Pag´ong kai naet mákit ta makapoy yay mata na. Kai na nakit anggan kinmadani saray na sa kayon batag. Katay rigsa ran ruwan kaamigowan. Nabsoy yay bitil ra sa kákit tamó nin malutó a bunga.

Baná ta kai na nin makaulí a kayon batag, pinasuot nayay baké a síyay mulí sa kayon batag tano makaipanabó ya lí nin batag kona. Nimulí yan tampor si Baké. Nangwá yaet nin tekrean na ta tinmaraná yaynan mangan a bubungan batag. Nalingwan naynan tampor a manginanabog nin batag kona ni Pag´ong a mantumágan sa yupa. Tinmáway ya si Pag´ong balé nagpate-patelek ya si Baké. Kinan nayay lupis nin batag et tan kai naet nin marabay in mami konan kaamigowan na a manduma-dawat sa sirong nan kayon batag.

Sinmager yan talaga si Pag´ong konan siti. Iniisip na no páno yan bumalí kona ni Baké. Sin ampamangan yaet si Bake, si Pag´ong ket nangalap yan naspa-naspak nin sarming. Tinayak nayayti sa puon nan kayon batag. Bayo ya nin inmadi sa sirong nan sayaytin abab nin adani. Pinilí na yayti ta main a daikleng nin butbot nan sitin abab tano makaipapanawa yaet.

Si Baké ket kai namet nin nápos ngámin ta abaw tuloy nin batag. Abaw et a makipákan konran sayan medyon pamiliya. Balé nangan ya anggan nabsoy yayna. Sin kinmayupá ya napaidapan yayna. Sabtan tedem a naspa-naspak nin sarming ay nasugat-sagaten ya pati say matitib´ey nin gamet na. Si Pag´ong ket naisep na nin nakabumalí yayna ta kai yaynan masager wantaw sa núna.

Balé is Baké ket sabtan sager na sa sitin naipasirib kona. Tinmaraná yaynan mampaningkap konan Pag´ong ta rabay nayan patiyen. Mainsan ana balé kai naet nákit tan mapagal yayna. Tinmekré ya sa adanin abab. Sabtan sager nayna ta sumawá yaynan napagal´an.

Náteng yaynan mantumekré konan abab a mampanemtem ya no adti kadí yaytin Pag´ong. Ambó saraynan kaamigowan balé kaawayan sarayna. Baná ta natekrean naytaw a abab nin sa itaw yay Pag´ong sa sirong na, kai ya makapatinek si Pag´ong. Main maingar-ingar na ni Baké balé kai na tandá no adti a kamínan yaytin tumnoy. Mísa pinatágay nayay abab nin tekrean na tan itaw nákit nay kaawayan nan Pag´ong.

“Ay! Iti ka namain!” binuburway na. “Dumasal kayna ta malpas yaynan biyay mo.”

Ginametan nayey iley nan Pag´ong ta binitbit naya sa rigrig nin ilog. Iti na kumon nin patiyen. Nangalap yan ásong tan nagwá yan mamuroan ta rabaynan taltalen udino puoran nayay Pag´ong. Sinidiyá nayay ngámin ti tan tenepet nayay Pag´ong no rabay nan mataltalan udino mapuoran. Kinamiwawá yay biyay na ni Pag´ong kona ni Baké, balé si Baké kai naya ingaren. Si Pag´ong ket nibaritá na kona ni Baké nin rabay naynan mataltalan udino mapuoran balé andí naya itampal itaw sa ilog. Sin nayadí nan nargné ti, si Baké, pati mandumayá yay gamet na, binitbiten nayay Pag´ong sa ririg nan ilog. Mísa naya kinalap ngamin a gesen na ta binasiyo nayay Pag´ong sa butlay nan ilog.

Sabtan rigsa nay Pag´ong tan pinakakálisen nayay Baké ta binubulaen naya. Tinmangoy ya sa babó nan ilog tan kinantiyawan nayay Baké wanan, “Kamínan koy iti ta sa ilog ket babali koy iti et.”

Sabtan sager ni Baké konan sitin nanyadí a linmuang ya. Kai naynan tandá a gaw-gaw´en na. Linmukso ya sa butlay nan ilog kona ni Pag´ong, kaniyá narebreb yay Baké.