 |
|
Pitsa Nin Historiko Hulyo 25*, 1575 1585 1607 1609 1788 Mayo 2, 1880 Nobyimbri 3, 1903 1925 1935 Hunyo 11, 1973 Mayo 11, 1980 Hulyo 20, 1982 Agusto 7, 1996 Marso 21, 1997 Iniro 30, 1998 Nobyimbri 22, 1998 Marso 26, 1999 Iniro 24, 2000 Mayo 14, 2001 Pebraro 1-2, 2002 Pebraro 8, 2002
|
Historiko nan Bolinao Saray mangaadal nin nangyayadí ay wanra ket kasan nakadokyuminto nin no káno yay nakaestablisado yay Bolinao. Balé natepren ray main kano nin dekrito taga adí nan Ispanya nin makaestablisado yay babali nin Bolinao. Main anamaet nin nakadokyuminto sa taon nin 1575, saray Kastilá, si Kapitan Pedro Lombi tan saray sanribo nin kolonos a saray nakapundado a núnan establisimyinto sa Bolinao. *Say Municipal Council tan say birtud nan Resolusyon Bilang nin 104, ay nangyadí sa Septyimbri 19, 1988 ay ginwá yay Hulyo 25, 1575 nin Awro a Pundasyon nin Bolinao para sa patron santo, si San Diego el Grande. Ngaran nan Bolinao Say ngaran nan Bolinao ket tolo ray tarúman nin istorya. Say núnan istorya ket wana, nangibwat yay ngaran konan kayo nin pamulinawen. Intaw kano, abaw a kayo nin pamulinawen sa rigrig babay sin nako saray Ilokano sa Bolinao. Balé sawanin, kasay nan makákit a wanti nin kayo. Say nikarwa nin istorya ket wana, abaw tuloy kano a kuná nin monamon intaw sa Bolinao tan saray tutawon nin Tagalog, Bikolano tan Bisayan ningaran ray tin kuná, wanra bolinao. Say nikapitlo nin istorya ket wana anamet, sin rinmaté saray Kastilá main kano nin maganagana nin balasang a ngaran na Anao. Sitin balasang, maryu-maryó ya kano sa sirong nan kayon boli-bolinao. Ket main anamaet a tubobáyo nin anak nan Pangungulo sa sayan babali a nákit nayay balasang nin ampaparyó tan nakikortihado ya konan tampor. Balé saray matua nan balasang ipakikasal ra si Anao no iyalis rayay Awtoridad nan Pangulo sa lugar nan nangibwat si Anao. Itaw sara lí nin mag´in pangulo sa sitin babali, tan say ngaran nan babali a nagwibwat sa Boli-bolinao and Anao. Main et nin raruma a wanra, say ngaran nan tubobáyo ket Bolido, naka-meaning ya nin alaki tan magsen. Sitaw si balasang anamaet ket say ngaran na a Malinao, naka-meaning ya nin clear barámo sa ilog nin Libsong. No ikalamó saray rwan ngaran, Bolido tan Malinao, nakalap yay ngaran nan babali nin Bolinao. Nareperinsya yay Bolinao Bank tan Municipality of Bolinao. Historiko Nan Binubolinao Say lingwahi, saritá udino irgo nin Binubolinao ay nangibwat sa pamilya a saritá nin Sambal. Walo saray ngámin nin saritá tan naggrupo sara et nin tolo a katigoryo nin etniko: Agta: Abelen Agta, Ambala Agta, Bataan Agta Ayta: Mag-Anchi Ayta, Mag-Indi Ayta Sambal: Bolinao (Binubolinao) Sambal, Botolan Sambal, Tina Sambal Saray tutawo nin Sambal ket itaw sara sa Talugtog nin Sambalis itaw sa amyanan-panrupan (northwest) lugar anggan sa babó nan panrupan lugar sa Pangasinan. Wanan adalan lingwistika ket say saritá nin Sambal, kapada ya nin Sinaunang Tagalog sa lugar nin Tanay, Rizal. Say wanan siti layi ket ay nangibawat saray tutawo a mag´irgon Sambal sa lugar nan Tanay, Rizal. Balé kano, sin rinmaté saray tutawon Tagalog a nangibwat sa Masbate tan Mindoro sa 6,000 B.C., naturor saray núnan tutawo sa lugar nan Sambalis. Say historya nan probinsyan Pangasinan ket wana saray grupon etniko a Sambalinyos nin nangibwat sa Celebes, nako sara sa raruman lugar nan Pangasinan tan nangwá (nag´establiska) saran bubabali. Bilang sarayti nin bubabali nakalamó yay babali ni Bolinao, Anda, Bani, Burgos, Agno, Alaminos, Mabini, tan Infanta. Sarayti nin bubabali ket nasakop sara intaw sa Probinsyan Sambalis. Sawanin, saray nakapag´irgo nin Binubolinao itaw sara sa babali nin Bolinao tan sa puro nin Santiago tan sa puro nin Kabaruyan. Reperinsya a nangibwat sa: |
