Ipakulor et a saritá nin matkap ipalaway
Kurido Ó (O) Byay Miasawa a si Ortilano Leonido
tan si Dukisa Beatris sa Riynon (Pag´adian nin) Napulis
Ni Pelagio De Perio
O Dyos sa langit a sidor suprimo,
Purmatibo ni Hisus nin san Uniberso,
Palawayen pa kumoy putinsyias sintido,
Ta mitungtong sa rigla a kai nin malingo.
Tan sa kumoy namaet Birhin Impiratris,
Napnó ka nin grasya nadinepan birtudis,
Palawayen pa kumoy saytin pangingisep,
Ta kai kumon-mibarang a dilá kon mangulit.
Ta magpasantabi ako sa kumuyon kalapagan,
Tan sarban mantekré sa sirkulo riyal,
Kai kayna masuyó tan kai kayna masabtan,
Ta pada-padan nublis (nunubli) sa wiri ko tan wanan.
Dawat koy lisinsya sa kumuyon sarban,
Ta ipen koy angawan madandan,
Andí nin balawen tan byan kabandayan,
Ta ulidan ya udet tin tawon mankabyay.
Saytin bida balé napikarway dalan,
Kai namaet ipasuet sa kai nin rumabay,
Sa pusó a main nakem sa Dyos a Katawan
Ta medida ya udet tin sukat pangunuran.
Ta sa riynon Napulis main miasawa,
Si Ortilano Leonido mayupá a nakem na,
Dukisa Beatris sa límon awrura (arura),
Say ringas tan abig kasan makakipada.
Ta no si Bersabe narayó (naryó) sa karingasan,
Mitagem si Estoro no si Abogado man
Sira udtin (udet nin) tulo no siray mibabaybay
Say ringgas ni Beatris kai kapadawnan.
Ta bilang yan binubó (binúbó) sa andá
pilalaman,
Maong a trasa, sabot nay maganaygay,
No lumalako ya sa dalan ta yundawid (iyundawid) nay takyay,
Ni si Reyna Isaba kai ya makakitimbang.
Ta say gurit kiri nay bilang nin nipinta,
Sarming a malinoy rwa na nin mata,
Say midmang nan pispis bilang iskarlata,
Rusas a kalimbawaay rway tutulyan na.
Bang si árong nay matundidis,
Say labí nan midmang bilang kulor kuralis,
Ngipen nay madidintek a bilang nin nirarik,
Tan say tabas bábá nay masyadon abig.
Ta say lalon tuloy nakapaabig sa kuna,
Ta si Birhin del Rusaryoy lawas nan dibuta,
Tan kayá mangkalingat sa pakikimisa,
Ta nisaad nay puro sa Inan Birhin Maria.
Sa awro tan yabi mampiunuran sira,
Betang nin tinubuan wanin et sa karerwa (kararwa),
Kai sira misabangan daeté man tana,
Ta imaburoy lawas a saya tan saya.
Umbo (ambó) náteng a tyimpo nag´imbahada siray
Muro,
Sa nag´adi-an nan Adi Grenaldo,
Pitum-pulo aribo a ibat sa Gran Torko,
Ta rabay ran luoban a Napulis Riyno.
Bang sin matandaan nan Adi a Grenaldo,
Sa rikor nag´adian nag´riyal siray Muro,
Tampor yan nag´urden kunran bawbasalyo,
Ta ipadaay kaiibwat ilalakoy ihirsito (army).
Tampor rinumirikor sira sa nag´adian,
Syindo lalaki nayi sa bakal,
Umbó (ambó) yaman suldado no maong a pilalaman,
Pilit yan kalapen ta adí a nangan-gan.
Tampor yan kinalap sitaw a Ortilano,
Asawa ni Beatris a ngaran Leonido,
Niluob sa bandíra istadon suldado,
Wanin et sa raruman kumana sa ihirsito.
Say bereng ni Beatrisz kasan kipada,
Bilang nin subor umagos a luwá sa mata na,
Ay undo ako payna linabi kon asawa,
No kakurangan karmá kai ta míkit ana.
Ay! Leonido kon byay andí muko lakwanan,
Mayi ko sa kumo sa adtiman a kaan,
Ta midamay atan rwa sa aniyan (anian) kaidapan,
Kamatyan mo man wadí sítay midamay.
Kai kaagwantawan nakem tan pusó ko,
No lumakwan ka sawanin síkoy ibayat mo,
Alakin tuloy idap lima kon sintido
Say tulo kon putinsyas siguron magulo.
Ay asawa kon byay silapwen muko tana,
Undo anay karmá ko sa kumo maulila (mawlila),
Maulilan (mawlilan) masyay sa mata mon rwa.
Mata moy isilap sa pubri mon ispusa.
Ay! kado anay sayti kon pásar,
Pánuyna lí kabibyay kon síkoy lakwanan,
Mabereng yay pusó sa pusó a lumakwan,
Sa saytin dyádyá a naraté pásar.
Karerwa (kararwa) koy mabereng bana sa kaiibwat mo,
Ta kai tandá a byay pinabli kon ispuoso,
Ay ispusó kon inadó undo anay síko,
Undo kapay na Beatriz naraté karmá mo.
Karmá mo tumana ibat sa rarem tyan,
Tyan nin matu ibwatan a byay,
Ibwatan moy madedlem nin syam a bulan,
Kinmalaway madalí báyo nadedleman.
Kai tana napdá a ririket nin mata,
Matay nadedleman nin mabyay a dusá (dusa),
Dusan makamati kakarmaan ko tumana,
Ay asawa kon Leonido mati-mati kayna.
Mabereng yay karerwa (kararwa) ko kuni Leonido,
Leonido inadó síkoy linggesen (linggwesen) mo,
Mata moy isilap sa pubrin ispusa mo,
Ispusa Beatris a mutyá mata mo.
Mangagwanta ka linabi kon asawa,
Ta nakem nan Dyos a naraté karmá ta,
Kai nin makasubag saAdí ani kuruna,
Itpel muyna tan gaw´ ey pasinsya.
Ta samal man wadí sa pusó tan kerep mo,
Ilon makamati sa pusó mo tan apro,
Sa saytin kaiibwat tan kalalakwan ko,
Ani ay (aniay) sukat gaw´en no sayti karmá ko.
Ay! ispusó ko patpelen moy nakem,
Say idap pusó sa Dyos mo idawen,
Siray Mitraina lawas mon tawagen,
Tan si Anghil mon bantay ta síkay alilaen.
Kai raet nayadí a sitaw istudya,
Nin siraytin milabyan a miasawa,
Si Adi a Grenaldo nag´urden yayna,
Ta ilalakon tampor a saytaw a batalya.
Say bereng ni Beatris kai kasabtan,
Luwá sa mata nay lawas barayabay,
Migunot yay sabot ipaseng nay lalaman,
Kerep tan pusó nay lawas man kapúsan (mangkápusan),
Kumúdang kan ayi a masyay sa ispuso,
Sumublí atayna laman ta sayti karmá mo,
Liningay kon mata aya ket si Leonido,
A katabin mon gamet sa adti ka man mako.
Aya ket sawanin a gamet mon wanan,
A kataben (kateben) mon gamet a linmalako sa dalan,
Sa ayidti ka man mako kai muko paurayan (pauryan),
Ay undo ako payna ispusan kaririktan.
Abaw a tuloy a sangapinanawa,
A pangabet-abet anggan bali ra,
Ngali-ngali sa aydan kayá miuli ana
Ay Dyos kon puon say nayti angga.
Bang sin mákit rayan pawpamilia,
A itaw yaet sa aydan syay nadismaya,
Inalsa rayan tampor a niká sa kama,
Tan rinámosan ranom a mabli nan rupa.
Bang sin syay nay maimasmasan,
Nanalimukod yan tampor sa Dyos a Katawan,
Rigsa tan lalaman a pidawat nan naynay,
Ta sira kumon lawas a payaburan byay.
Ket sa kasibulutan nakem a pakidawat na,
Niglot (neglot) sa pusó laman tan karerwa (kararwa),
Sa Birhin del Rusaryo Inan abugada
Ta ilaban nasira kumon sa risgon (risk-of) bungat ana.
Bang sin mayadí anay mamistiryon,
Gawá sa Dyos bugtong sa pagkakristyano,
Say pangabet-abet na et a nitumbok,
Tan luwá sa mata nay lawas man´agos.
Bilang yan baguel (bagel) saytaw a kapada,
Naya sa aydan báyo lumuob ya,
Kasa gapon tegen a pangabet-abet na,
Mako yaynaet sa man´idaan ran kama.
Ay! asawa kon Leonido síkoy arakan (arekan) mo,
Mibangon kayna sa katrin idaan mo,
Lamisay (the table) nasadyá udas pangangan mo,
Itudol may gamet ta síko abrasawen mo.
Ay karmá kon delang (dilang) sa saytin kapásar,
Nakisuman peteg sa kunran maong a parar,
Ingaw (engaw?) anan sigpot a saytin kakarmaan,
Ta mampag´irgwan koy katrin idaan.
Putu-putoy isip kon lima kon sintido,
Bilang mambagiwen a putinsyas kon tulo,
A mipane-panemtem sa inadó on ispuso,
Ta kasan pakatandaan sa sain a pasar mo.
Kai maitley ranom sa saytin kalataan,
Mitagem panangálek kasan kainawnan,
Wanti payti main no ispusoy masyay,
Mangan kai mabsoy tan kai mapitaway.
Kasan tegen man´agos a luwá sa mata na,
Mikakayaben sangit kasan painawa,
Bang sin kabuklasan mako ya kimisa,
Rutoy nisulot sa alakin bereng na.
Say wani Leonido ay inadó kon ispusa,
Ani ay nagawá ko ket kai ka maabot nin mata,
Ispusa kon byay kai nayti angga,
No marigsa ka sin nangibwat sin nisyay ata.
Ay! kadó kapaynan mata a nasyay sa inadó,
Undo anay karmá a naraté pásar ko,
Pusó a mabereng sa yabi tan awro,
Ta kasan pakatandaan sa sain a pásar mo.
Ipáká koy ulit sa raruman kaso,
Aprubado nan Adí Prinsipi Galido,
Syay nabatí a namatalkan Riyno,
Ilabi yan syudad syay nagin syuidado.
Main sayay udas yabin painawa,
Nako ya tinunod sa lugar nin bilya,
Sa bali ni Beatris syay kinmutana,
No ibin yaburoy (iyaburoy) a paulien raya.
Ibat sa layin tawon Kristyano,
A beteng paulien a kapadan tawo,
Lalo paet ta saya yan kabalyiro,
Say wani Beatris syay paulien muyo.
Pinaulí raya tan pinaluob sa bali,
A sitin nasabtan Galidon Prinsipi,
Say wanan nanaritá Dyos kumuyoy mami,
Nin udas a masanton maalagan tyismi (gossip).
Say wani Beatris salamat anamaet kumo,
Si Dyos a mangilaban tan Birhin del Rusaryo,
Nakem koy makángap mablin kabalyiro,
Ta nipadawan kadti sa main a kapubrian ko.
Si prinsipi Galido tampor inumbat ya,
Andí nin makángap mablin Esmiralda,
Say káká kudti mablin serena,
Ta nangibwat sa kumo ta pusó koy dinusa.
Ta nangibwat ana sin inakó moy mablin matrimunyo,
Anggay na sawanin Dukisan puon ko,
Say sintidos putinsya kai lawas mangituno,
Betang (buetang?) a ibalikas sa main a karinggasan mo.
Hirmusa duwinya say irap ko inti,
Niliptep sa lalaman ngali-ngali ipati,
Tambaren pa kumon sirujanan mabli,
Say mablin a dumo rimidyo sa sayti.
Say wana ni Beatris sa kuna inumbat,
O mablin kabalyiro say sakit mon nipatnag,
Kasa kon tandá rimidyon sumarag
Ta umbo (ambó) akon medikilya sa sakit a makaglat.
No say nipangakó kon mablin matrimunyo,
Kai nin masbetan (masbuetan) sinuman a tawo,
Ta nangibwat sa Dyos a nibi nan kakarmaan ko,
Kai namaet layin sukat ipagmasakit mo.
Kanyá say gaw´en mon maabig,
Kidawat kan ingangádo sa Dyos sa langit,
Ta say man´ingaren mon mabyat a sakit,
No kanakman na tampor yan umabig.
Tandá kuynan gindat wani Galido,
Ta bukod nan Dyos a makauray (makúray) sa tawo,
Ket balé imansanan reng´en mo,
A kaiibeg nan pusó subra sa ringgas mo.
Say wangkon mangisip sa diri kon kanakman,
No adó a masakit adó a ipanambar,
Ket no say ringgas mo no ipagámuran,
Tambar a masudi sa pusó a sugatan.
Say wani Beatris kai mo para tandá a gan-gan
Sumubag sa ikánem wanin et sa ikasyam,
Say babayin main asawa kai sukat daringan,
Ta kuntra sa Dyos kasalanan a murtal.
Tuloy dalan a kai ko maiyaburoy kumo,
Sa saytin nikapásar tan nikaistado,
Múnan galangen a santo matrimunyo,
Tan ikarway namaet sa pinablin ispuso.
Ikatlo sa saytin inator kon puri,
A indam ko sa Birhin nepeg sa nikababayi.
kanyá naod simpitan a sarban sayti,
Ta kadó yan magdusay karerwa (kararwa) kon pubri.
Ta ayin pusó kadí tan makubpal a rupa,
A iyakap sa asawa no kasa kuynan honra (dignity),
Byay ko maisanribo nepeg a galaten na,
Sa iskandalon gawá a mangkákit mata.
Ket no say matrimunyo ket kai simpitan,
Puri sa nikabirhin ket kai karamatan,
Say nibi nan tubalé Impiryon Kalangitan.
Kanyá kabalyiro galaten sa kanakman,
Subagen sa nakem a duká a kaisipan,
Sa raruman bawbayi itaw anay kaan,
Ta no baná sa kungko kasa kaynan lugar.
Andí muyna panemtemen wani Galido,
Galaten sa nakem a salak tan límo,
Ta si asawa mo saya yan bilyano (peasant),
Kayá (kayá) makakiuribay ta kasa kon kabalyiro.
Ket no umaburoy ka sa saytin dawat ko,
Tukduan kan kuruna mitagem say sitro,
Putungan tan lauril (lawril) a mabli mon ulo,
Tan ipatekré taka sa maalagan truno.
Kai ko kawkulan a lauril (lawril) a wamo,
Tan kai ko rabay ipatekré sa truno,
Sarban sain kuyong ran dimunyo,
Apoy a lumayab-layab sa rarem impyirno.
Andí mayna panemtemen a santo matrimunyal
Ta say byay nan asawa mo síkoy nay makauray (makúray),
Ta gaw´en tayna balé a maong a padalan,
Sa patiti nan kai ra katandaan.
Ta no si asawa mo kasa yayna sa byay,
Akuen tayna balé a santo matrimunyal,
Sa finon gawá a kai na matandaan,
Isaad ko sa kumo ta kasan pangunguman.
Ket no saytin padalan ket umbó (ambó) nin gusto,
Sa manok a agila a nag´in rway ulo,
Undoen mo paynay ibeg ko sa kumo,
A man iyay-ay ko sa yabi tan awro.
Panemtemen mo Dukisan puon ko,
A ilinguis (ilingwis) moy mata sa saytin pásar ko,
Ket no pangieyan muko sa saytin dawat ko,
Masbalé na udet síkoy patyen mo.
Say níbat ni Beatris lalo ko pan gusto,
No byay koy galaten kunan sitin akto,
Say adó nan ispusó ko kai ko ipagrigalo,
Tan kai ko rabay sidaen inakó kon matrimunyo.
Dita nan pusó koy main mon kayamanan
Samal nan karerwa (kararwa) koy adó mon sinabtan,
Say banidad sa mundo palson kaririktan,
Kal´ot nin dimunyo kuyong panglalaman.
Ta maidap yaman a pinabli kon asawa,
Kai ko nin ilakó a adó tan labi na,
Prinsipi maikabalyiro Adí ani (a ni-)kuruna,
Pablien kuya si Leonido ta asawa kuya.
Animan a kadukaan nan pinabli kon ispuso,
Diyamanti yan mata balitok yan pusó ko,
Umbó (ambó) akon Hudas maduksa a birdugo,
A nadamba sa pirak nilakó a maistro.
Ayin liy tan libro a nakadungdungan,
A patyen maiasawa ko báyo kasumubray,
Kai kayna malímo sa santo matrimunyal,
tan kontran tuloy saDyos a Katawan.
Kai ma para tandá si Perpetua asawa ni San Pedro,
A nakuyong sa yaman ririket sa mundo,
Linakwanan nay adó labi ni San Pedro,
Ta nadamba ya sa pirak tawon main barko.
Say nibalé nan Dyos a nibi sa kunra,
Sa duká a gawá maraet a walna,
Pinaldeg nayay barko kasan nitra na,
Sa impyirnos (uimpyirno) nanabó lalaman tan karerwa (kararwa).
Kanyá Prinsipi andí ka milalo,
Ta kasan inawá mo sa saytin dawat mo,
Ay! ilaban muko Salvador del Mundo,
Ta andí muko iyaburoy sa tukson dimunyo.
Si Prinsipi Galido masuet yan managyat,
Masuet yan manguyong sa gawá a paklap,
Ipanguyong na ngámin a balitok tan pirak,
Say ringgas ni Beatris kai na nakalap.
Bang sin buklas a lumiwá yaynay awro,
Pinatanid yay naytaw a kabalyiro,
Say wani Beatris, Dyos a mayi kumo,
A mangilaban lawas sa sain mon lalako.
Sitaw a kabalyiro alaki kunay kaberengan,
Sa awro tan yabi kayá makapangan,
Ta lawas nan piisip a maong nan padalan,
Say linggas? (ringgas) ni Beatris rabay nan kagámuran.
Say kuyong nin dimunyo kai maglat kuna,
Ta nipaisip nay duká a walna,
Sa dalan ni Beatriz no mako ya kimisa,
Itaw nisaneb ta liniputan naya.
Ket ipáka (ipáká) koy ulit kunan Dukisa,
Bang sin awron Sabado mako ya kimisa,
Ta kaawruwan nay naod nin Birhin a Ina,
A dibusyon nan gindat nangibwat sin núna.
Kasa yan kalamó linmalako sa dalan,
No kai rway kandilá sa gamet nan midmang,
A gagará na ituros sa Birhin a malaban,
Betang (buetang?) ran miasawa mákit a piaduan.
Bang sin mipatben ya kunan kabalyiro,
A inumadi (inmadi) sa dalan Prinsipi Galido,
Sinampat naya si Beatris nilason sa kabayo,
A nipuntan tatalon sabtan Clavejo.
Ay! asawa kon Leonido síkoy arakan (arkan) mo,
Madalí ka inadó samsamen muko,
Sa gamet nan traidor maraet a kabalyiro,
Sa gawá nan intres duká a pitatawo.
Ay! pinabli kon asawa a kapitngá (kapikngá) pusó,
Siti nay anggawan ko sa babó nan mundo,
Katpelan mo kasi no síkoy mákit mo,
Sa angan (anggan) ko ta kai pinabli kon ispuso.
Páno muyna lí kasi pinabli kon ispuso,
No rumaté ka sa bali kai kuynan mákit mo,
Saytin pigagawá umbó (ambó) ko nin gusto,
Ta nipadalan sa lupig duká a pitatawo.
No ináwit muko kumon ispusó kon byay,
Kai ko kumon naraté wantin kaidapan,
Kanyá andí ipagsintir diri mon kanakman,
No kai muko nibayat itin linakwanan.
Pirdunawen muko pinabli kon ispuso,
No main nibaluan kon kasalanan kumo,
Ket matung-tong mo lí kasi a saytin bankay ko,
Sa lutá a panabunan nan sitin kabalyiro.
Bang sin rumaté sira sa abay kabukiran (kabukí ran),
Umbo (ambó) nin adayó sa nag´adian,
Si Galidoy linmakas itaw a tinggenan,
Si Dukisa Beatrisz a nakiistudyawan.
Kasay nan badánan mo maalagan Fevo (Fibo),
Ta iti tayna sa tatalon kasan makákit a tawo,
Sa saytin gawá lugar anan sikrito,
Sawanin a diri mamalikas ka kungko.
Kanyá naod mablin ó (O) maalagan Dukisa,
Iyaburoy muyna ririket inawa,
Ta no say ado ko ket risibyen muyna,
Umbó (ambó) máteng a tyimpo síkay mag´riyna.
Umbat ka Dukisa andí ka sumangit,
Ta sitin kadungo mo dayá yan nublis,
Galaten moy reré sa nakem tan isip,
Ta síkoy asawa mon labas nin abeg (abig).
Andí mayna panemtemen a si Leonido,
Ta tawo yan mayupá saya yan urtilano,
Pasayawnen mo kuynan ilaman sa pusó mo,
Prinsipin mabli maalagan Galido.
Say wani Beatriz umbo nin katunungan,
Sarban saritá mo kasan kabalikasan,
Say dayá mo main umbo sangre real (royal),
No kai daya bilyano (peasant) a saytin kadadalan.
Barákuynan (bará kuynan) pakimabli kon kabalyiro,
Galang moy atagay tan dayá moy malino,
Maong payna udet a tawon bilyano (peasant),
Ta kai manamsam ikon kapadan tawo.
Kai mo para tandá a kabalian matrimunyo
Nangibwat sa sugat riking ni Kristo,
Inumagos a dayá tan ranom a malino,
Nagbaliw anaod pitoy sacraminto.
Misteryon a tabay nan puon si Hisus,
Sa santa Iglisya nibatí na naod,
Ta no akuen yan tawon kristyanos (kukristyano),
Betang (buetang?) a pablien sa pusó luub-luob.
Siray rway pusó a napainang nin grasya,
Kai na makapisyay sa anggaynan angga,
Kanyá anaod simpitan a kai byan mantsa,
Sa sagradon (sacred-of) gawá ni Kriston Ama.
Say kaalimbawaan sarming a kristal,
Punggusen a maong ilaman sa kaban,
Ta no maspak ya uno syay karamatan,
Kasaynan sirben kikiten sínuman.
Balé anan kai ilaman sa kerep,
A matrimunyon gawá ni Hisus a peteg,
Ta no kamantsawan ya sa gawá a maraet,
Supak tan ramat marka anggan leleg.
Ultimon saritá ko mablin Prinsipi,
Sarban sarí tamo kai ko maaksibi,
Mataman maglat a byay ko inti,
Dapot kai ko maiyaburoy a galang ko tan puri.
Saytin saritá narngé ni Galido,
Syay sinumnep sager nay masyado,
No kai muko aburuyan sa saytin dawat ko,
Byay moy galaten sa babó nan mundo.
Tumper ka Beatris maalagan Dukisa,
Sawanin mo mákit a sayti kon samba,
Iyarek kudti sa serey nan ispada,
No kai muko aburoyan sawanin mati ka.
Say wani Beatriz saritá koy sayan-saya,
Kai ko iyaburoy a galang ko tan hunra (honor),
Mataman say byay koy galaten muyna,
Dapot kai maspak a santo matrimonia.
Say sager ni Galidoy kai natawiran,
Sa kuyong ran dimunyo gawá tan láwan,
Tinibsok sa kerep pusó a dingketan,
Dukisa Beatris syay nay natulang.
Tampor nan nitabon a saytaw nan bangkay,
Báyo naya binabuan a sayay baton dampay,
Bang sin mayadí ka báyoy sinapatan,
Tampor yaynan nugot sa nag´adian.
Ipáká koy ulit kunan Ortilano,
A asawa ni Beatriz a ngaran Leonido,
Nanalo sa gira sa kunran gran Torko,
Tan rinmaté sirayna sa nag´adian Riyno.
Bang sin main siray nan lugar a magrete? (maraté) ra,
A mugot sa bali ra a saya tan saya,
Si Ortilano Leonido sin rumate ya,
Itaw yaet sa aydan syay kinmutana.
Ay! ispusa Beatris síko pay senaen (sanaen) mo,
Iyarak (iyarek) moy gamet ta abrasawen muko,
Sin kasan umbat tampor syaynay nako,
Sa idaan ran kama sa luob nin kwarto.
Itaw ya nakángap tan muneng-muneng ya,
Muli-mulikaw kumíkit a mata nan rwa,
Say wanan nanaritá ayaket (a iyaket) a ispusa,
A diyamantin pusó liwa-liwan mata.
Say wanran nanaritá nin pawpamilya,
Sin awron Sabado nako ya nikimisa,
Nangibwat sin saytaw kayá nugot ana,
Tan kasayna gapon pakatandaan kuna.
Bang sin maingar nay sain a saritá,
Bilang yan binitkel natumba yan bigra,
Say rupa na umagos tumuró a luwá,
Ani sayti Dyos ko a naraté nin karma.
Say pangabet-abet nay masyado,
Ibalbal nay lalaman migunot yan ulo,
Ay undo anay karmá naraté mo Leonido,
Ayaket (a iyaket) si Beatriz a mutia mata mo.
Ay! diyamantin ispusa a kalaktip nin pusó,
Pusó koy inulilá ani ay pináselan mo,
Pináselan moy labi tan say adó ko,
Tan kai muyna tinuked (tinukid) a máget tan trato.
Kai muyna pinanemtem a luwá sa mata,
Dayá na nin pusó sangit na nin karerwa (kararwa),
Say sinek kalulugod nin mabyat a dusá,
Say matrimunyon inakó kai muyna pinaalaga.
No nasagyat ka wadí sa maong a padalan,
Uno nadamba ka wadí sa kayamanan,
Uno nakuyong ka sa ririket lalaman,
Uno nadamba ka wadí sa main butang.
Bará kuynan pagé no tutuoy adó mo,
Adó moy nisuyó nipasulo sa kungko,
Bará kuynay niglot sa nakem tan pusó mo,
Kai muyna pinanemtem a santo matrimunyo.
Ani kadí nako sa kaisipan mo,
Ayi ket anay saytaw a lugod mo,
Tan ayidti naytaw a pangakó mo,
Ta kai muyna pinanemtem a adá tan labi ko,
Ket wanin man wadí a ginawá mo kungko,
Adó moy paklap a síkoy nagtraiduran mo,
Sumubli kayna, andí ka malímo,
Ta pusó koy leal (loyal) a pubri mon ispuso
O! Dyos kon maadó a isen sa kalangitan,
Say karakar tan isip bilang mangkabarang,
Ta no uráramen koy iti sa kanakman,
Si mablin asawa ko kayá ginumawá mabanday.
Say maong layin rimidyon kagaw´an,
Libuten kuyay intiron sansinakban,
Ta no iyaburoy nan Dyos a ibin kakarmaan,
Umbó (ambó) máteng a tyimpo syay madumugan.
Mibwat kaynan laman, ayi lumalako,
Ibatí moy patiti say byay a awit mo,
Say dedlem nin yabi tan palaway nan awro,
A baston balunen sa anggan maraté ko.
Síkamon mawmanok a mampaipaya-paya,
Sa tágay manlelpad imansanan muyo pa,
A kumayupá a masirbin giya (guide)
A mangitudó dalan nan pinabli kon ispusa.
Síkamon dawdikot mitagem wawakay,
Kawkayon madidintek tan siray atatágay,
Itudó muyo kungkoy bukir a kamainan
Maalagan ispusa malino kon bulan.
Síkamon aw´ayep a iti sa lutá,
Wanin et sa subor tan agos nin sapa,
Iyakay sa kungko sawanin ibaritá,
No ayidti kamainan inadó kon mutyá.
Ay! undo anay karmá mo sawanin Leonido,
No kai mayna mákit a mutyá mata mo,
Kasa tanan manaritá sa manpakiuntengen ko,
Ay undo kapayna sawanin Leonido.
Ay! signos planitas a karngan ko nianak,
Tan síkamoy namaet eliminto kon ápat,
Mag´in sawanin kunan sitin udas,
Paurayan (pauryan) si Leonido a itin manpag´idap.
Tan síkamoy namaet sawsirapinos,
A mampiikap sa leas (liyas) nan langit,
Ipatnag pa sa kungko a sarban sawsinyalis,
No ayidti kamainan ni ispusa Beatris.
Wanin a namaet kumon anghil kon bantay,
Santos kon kalagyo síko pay puyaan (paipuyaan)
Tan síkamon sawsantos a mampagdibutusan
Tambayan muyo ko pa sa anian kaidapan.
O! Dyos kon puon tan Birhin Santa Marya,
Sa kungko ipádam a aguhon tan mapa,
A bilang kunran tuloy adí sin panaon a núna,
A binyan giya a tinumbukan a sayay kumita.
Say idap ni Leonidoy kai nin masaritá
Sa awro tan yabi kasan painawa,
Sa atágay a bukir dakap yay sinmaka,
Angga sin maraté a pitoy bulan na.
Saytin kátengan a nipanglalako na,
Pito ray bukir a náká nan sinaka,
Kasan tegen a umagos luwá sa mata na,
Pusó nay mansangit sa pinabli nan asawa.
Niyaburoy nan Dyos a nibin kakarmaan,
Sa bukir nin Olibo itaw a kamainan,
Sa pagal tan puyat kai na naaraman,
Kapingmat nituglep a kai na napukpukan.
Ket itgen koy ulit ta isublí kudtaw,
Sa kuni Beatris a nitabon sin maikapiton bulan,
Sa kapangyadian nan Dyos a Katawan
Si Anghil Kustudyo nibakí niganggan (nigan-gan).
Nangibwat sa langit a anghil a mariga,
Kuruna nan palma saytaw a awit na,
Nibabó na kuni Beatriz sin rumaté ya
Sa babó nan bato itaw tinumukdó ya.
Sa kapangyadian nan Dyos itirno,
Mibangon ka Beatris sa pangangálek mo,
Niabri yay lutá naspak yay bato,
Nibangon si Beatris alakin milagro.
Andí ka masalak tan andí ka malímo,
Ta síkoy nibakí nan Dyos kumo,
Sitin palma nipabi naya kumo,
Ta kai ma namantsawan a santo matrimunyo.
Wanin a namaet kunan kuruna a labas lino,
Kuruna yaynaod sabtan matrimunyo,
Ta kai namantsawan banidad nan mundo,
Ta tinalo mo siray tukson dimunyo.
Sitin palma say kalimbawaan na,
Say purin indamo sa Birhin Marya,
Ta nasimpitan mo a kai nagmantsa,
Sa langit mo rat´anan a ririket inawa.
Ket balé sawanin ta siray tinalo mo,
A tukson maraet masirib a dimunyo,
Say proeban (proof-of) sayti síkay lumalako,
Ta ispuso moy mákit sa sayay munastiryo.
Tan tuloy mo mákit a sayay irmitanyo (hermit),
A mamibilin kumoyo sa yabi tan awro,
Ilaman sa nakem pablien sa pusó,
Andí lingwanan sa yabi tan awro.
Bang sin maibalikas nay sarban maabig,
A sarban saritá nan pulos mangasam´it
Naparot yan kapingmat sa adapan ni Beatris
Mistiryon atágay a kai nin maisip.
Salamat wani Beatris O Dyos itirno,
Tan síkamoy namaet Birhin Purisimo,
Alakin pakikisalamat nakem tan pusó ko,
Ta ni aburoy muyo et a byay ko sa babó nan mundo.
Sa kuni Leonido itaw sa bali ipáka
Ta main sayay lyon a namukaw kuna,
Andí nin malímo wanan lyon kuna,
Ta si Dyos ket síkoy nibakí na.
Ayep ya man a pagé no Dyos a pangibwatan,
Bilang anamaet sa tawon main kaisipan,
Say gamet ni Leonido tampor nan inarkan,
Nibangon yan tampor a bilang pinukaw.
Si ayep a lyon a nanaritá kuna,
Andí ka malímo sa mákit nin mata,
Sa kungko sawanin tampor mayi ka,
Ta pigaw mákit maynay pinabli mon asawa.
Saytin saritá narngé ni Leonido
Naya (nayi ya) kunan lyon tampor linmalako,
Kapingmatan dinmeblem yay mundo,
Sarban kabukiran dedlem a masyado.
Say nakem ni Leonidoy nalímuwan,
Ta kai na mákit a tawo sa adapan,
Umbó (ambó) nin náteng sinmublí a palaway,
Kwiban maringas itaw a kamainan.
Dem na sa wiri na siay naod a nakit
Beatriz nan asawa milagro nan langit
Tampor siran naibrasa pusó ray nilaktip
Say ririket ran rwa kai nin maulit.
Nilapwas anaod a ririket ran rwa,
Námet a isip tan tuloy putensya
Say lalaman ran rwa siray nadismaya,
Itaw siran nipaidá bilang natin pada.
Ket sa kapangyadian nan Divino Birbo (the Word),
Linumwas yay kapingmat a sayay irmitanio (hermit),
Mibangon ka Beatris mimata ka Leonido,
Ta miikap kamo et sa babó nan mundo.
Sin nibatingaw raytaw a busis,
Tampor a napukaw a karakar ra tan isip,
Alakin pagé kisalamat ra sa Dyos sa langit,
Ta nagámuran raet a grasya tan birtudis.
Nanguman yan nanaritá a sitaw irmitanyo
Síka Beatris tan síkay namaet Leonido,
Andí nin pakángapan a saytin naraté muyo,
Ta kai namantsawan a santo matrimunyo.
Ta no si Prinsipi a ginumwá mabanday,
Sa kunan asawa mo a nanglat byay,
No sa nikababayi kai namantsawan,
Kanyá andí ipagsintir diri mon kanakman.
Ta kuntra sa gan-gan nan Dios,
Say tawon main biní sa pusó luub-luob,
Sarban nikagawá andí nin ikasnep,
Pigaw kagámuran a grasya tan virtud.
Ta nákit muyuynay abaw a milagro,
Nan Dyos a Katawan a sider (si der) suprimo,
Ilaman sa nakem kerep tan pusó mo,
Andí nin pagkurangan a santo matrimunyo.
Itanem a sarban bibilin na,
Sa sagradon gawá ni Kriston Ama,
Ta no karmá tan mabyan mantsa,
Sa impyirnos (uimpyirno) gumayad itaw magdusá.
Sa ngaran nan hustisya andí nin sumungay,
Unuren a ganggan (gan-gan) dalan katunungan,
Siray matuan tawo byan siran galang,
Say ganggan (gan-gan) nan Santa Iglisya andí nin kurangan.
Ta say tawon madunong matulok,
A lawas umunor sa gan-gan nan Dios,
Kai gapo masabtan síkay misalábot
Nin dusan mabyat itaw sa impyirnos (uimpyerno).
Ta mákit muyo lí itaw a syansya,
A kapangyadian nan Dyos a namarsa,
Ta sitin lyon sa rarem nin kwiba
No mugot kamo sa nag´adian pagkabaywan muya.
Say pakikisalamat ra sa Dyos a namarsa,
Sa nipaiyaburan alakin inawa,
Say pakángapan nin kanakman ra,
Ta si kwiba tan irmitanyo naparot sa mata ra.
Bukod nan lyon a natrá sa adapan ra,
Sa saritá nan irmitanyo a syay pagkabaywan ra,
Kai sira gapo nangingar alakin idap ra,
Ta bilang siran manok pinasyay siglat ra.
Bang sin rinmaté sira sa lugar Bilya,
Si lyon intaw tinumgen yayna,
Tampor siraynan nulí sa bali ra,
Si balé (sa bali) a Leon sinmubli yayna.
Sin dumandan a awro say naisip ra,
Nin mampilabyan a miasawa,
Nami siran tampor misa de grasya,
Baná sa karigsawan a rinmaté sa bali ra.
Kai mámin (mamin) uliten a kawkaririktan,
Nin lapag a tawtawo sa nag´adian,
Sin matandaan ray bilang kapapásar,
Say pagbibiba ray kai tandá sabtan.
Nanglalon nalamúnan a pilabyan ran rwa,
Sa saritá nan irmitanyo a nambilin (namabilin) kunra,
Say karinggasan nakem kasa nin kapada,
Inmalep´ep sa pusó tuloy sa karerwa (kararwa).
Say kaandaan a ugalí tan piúyab ra,
Kasan sublangan tan animan a purpya,
Abaw siray tawon maubliga kunra,
Ta nauman a nakem saya tan saya.
Lalon nalamúnan a nakem tan isip,
Sa pamamayabor kunran pawpubris (pawpubri),
Say umarak sa kunra sa awron Byirnis,
Byan na siran payabur sadag nin máwit.
Umbó (ambó) náteng a panaon tan tyimpo,
Udas a nigurit pitsan manlalako,
Say rabay nan Dyos nuwistro purisimo
A kutanawnen si Beatris sa babó nan mundo.
Si Dukisa Beatris nagmasakit ya,
A asawa ni Leonido kapisí lalaman na,
Sa kunran midiko tampor a nangayab ya,
No ani kaingaran nan pubri nan asawa.
Say wanran midiko kasan magawá ana,
Atágay a tuloy a gradon masakit na,
Kidawat kan tulong sa Dyos a namarsa,
Wána (wana) et ipayabur a main a karigsawan na.
Bang sin mataros na pubrin Leonido,
A mabyat a masakit na wanran siruhano (shaman),
Tampor nayan nipakutana nay bikaryo ni Kristo,
A padrin kumpisor a ngaray Modesto.
Bang sin rumaté yay ministro ni Jesus,
Say wana kuni Beatris kisalamat ka sa Dyos,
Ta niaburoy ra kumoy mablin misteryos (mumistiryo),
Ta betang (buetang?) nin karerwa (kararwa) wanin et sa pagkakristyanos.
Si padren kumpisor sa Dyos mo ipasaya,
Ipasaya moy nakem sa Dyos a namarsa,
Sawanin Beatris saritánen moy sarba,
A kasalanan mon nagawá nangibwat sin núna.
Bang sin nayadí yayna nagkumpisal,
Ta nibaritá na ngámin a sarban kasalanan,
Tampor say bendita syay winarsikan,
Wanin et sa Santo Sollo sya et a nidandan.
Bang sin maaká yaynay Santo Sollo,
Nipagágetan nayay talin tawo ni Cristo,
Say wana (ni) Padri, Beatris arkan mo
ta ipasaya mo sa Dyos sa Dibino Birbo.
Kai mamin uliten a sarban wali-wali,
A betang (buetang?) nan gaw´en sa sayay sasirduti (high priest),
Sa pusó mo Beatris idalit moy sayti,
Ta ipagkariligyas muyti ket pirmi.
Sin saytaw anay nikabulsot inanawa na,
Sinumngaw a banglon kasan kapada,
Sayay risplandor naisakbong sa kuna,
A nangibwat sa langit a labas nin riga.
Si padrin kumpisor nakákit naimatuna (na imatuna) na,
A inumuyos sa lalaman a mabli nan karerwa (kararwa),
Ispiriton mabli nakalap nay glurya,
Kai naya rabay lakwanan a mablin bangkay na.
Mangibwat sa ulo anggan dapa,
Apru-aprusen nan sitaw ran karerwa (kararwa),
Salamat anan laman ta nangagwanta ka,
Sa tukson dimunyo maraet a walna.
Salamat ana Beatris ta naagwantawan mo,
A kai nin kinumíkit sa banidad sa mundo,
Mapdá kadtaw kumíkit sa langit impiryo,
A napno ririket a kai nin mapaso.
Arkan nay ulo anggan sa kerep
Kaban kan máget siraduran (sirado ran) pueteg,
Salamat ana ta kai ka pinadaeg,
Sa tukson dimunyo sa gawá a maraet.
Ta sin indam muko sa Dyos a namarsa,
Maringgas akon kasa gapon mantsa,
Sawanin balé isublí mukuyna,
Say ibalé nan Dyos langit tan glurya.
Mangkutana yay laman sa lugar paraiso,
Ta nigurot mo ngámin a ririket sa mundo,
Itaw ka nin mapdá a kumikit sa truno,
Ta tubalé nan birhin sa kasimpitan mo.
Sa bereng ni Leonido kai maibusngaw,
Pusó nay man´sin´ek lawas man ay-ay,
Lwá sa mata nay lawas barayabay,
Kerep a pakimagribinta pusó a mangkápusan.
Si padrin kumpisor a nanaritá sa kuna,
Sa bereng ni Leonido makaundo a pásar na,
Inulit na ngámin a nákit nin mata,
Si inadó mon ispusa nakalap nay glurya.
Andí ka sumangit tan andí mo kaberengan,
Ta si asawa mo nagámuran nay inum´ay,
Ispiritu yan mabli inumuyos sa lalaman,
Tan inapru-apros nay saytaw nan bangkay.
Arka-arkan nay sarban lalaman,
Kai naya rabay alisan a sitaw a bangkay,
Salamat ana wana ta natukid may sarban,
Karad ni Hisus tan dalan kalangitan.
Say nakem ni Leonido syay nainawnan,
Tuloy nitangar na sa langit sa Dyos a Katawan,
Ta sira kumon a rwa a payaburan,
Nin grasya tan birtud anggan kalangitan.
Tampor a syay namagawá ana,
Nin sayay lungon a labas nin riga,
Bang sin nayadí syay niruran ana,
A mablin bangkay nan inadó nan asawa.
Bang sin nayadí a sarban sayti,
A betang (buetang?) nin gaw´en sa sayay nati,
Nako yaynan tampor kunan padri
Ta itabon yayna kumon no mangwairi.
Nunaoy yaynay padri tan gaw´en nay pananabon,
Ginawá na ngámin a sarban urasyon,
Say tawon inmarak mabarunubon,
Napnó yay simbaan a bilang prusisyon.
Bang sin nayadí anay aw´urasyunis,
Kantan laudati (lawdati) tan say aspirhis,
Sa temben ran Mitraina Birhin Impiratris,
Itaw ya nitabon a bangkay ni Beatris.
Bang sin nayadí a sarban saytin kaso,
Tampor ran ginawá a ugalí sa mundo,
Nugot yayna sa bali na a sitin Leonido,
A nagnubina (ninth) yan syam a awro.
Sa awro tan yabi makon dumasal ya,
Sa nanabunan kuna pinabli nan asawa,
Say katatawag na sa Dyos tan Birhin Santa Marya,
Ta magámuran ra kumon a rwa ririket inawa.
Bang sin nayadí a sarban saytin bagay,
Ta naraté anay ikasyam a bulan,
Say mainan byinis a mangkatra itaw,
Pinikngá a maong pigaw kasan badánan.
Say kamumula parti nibi na sa simbaan,
Ta idáton na sa Dyos ta syay nangibwatan,
Ikarwan parti nipabtang na kunran
Pawpamilya tan balin piikapan.
Tampor yan nibwat a pubrin Leonido,
A namuntan tatalon sabukir Olibo,
Itaw ya namunta sa sayay munastiryo,
Ta niikap yadtaw kunan irmitanyo.
Sa awro tan yabi syay mampagpinitinsya,
Pirmin talimukud sa rarem alakin kwiba,
A mampasisingádo sa Dyos a namarsa,
Ta rabay nan gamúran a langit tan glurya.
Ket sa kapangiadinan (kapangyadian) ran tuloy persunas,
Kayá gapo nangingar alakin idap,
Say grasya nan Dyos sa kuna niparangkap,
Tinmaros sa pusó tutuon karidad (chairty).
Sa kasibulutan karakar tan isip,
Sa yabi tan awro lawas yan mansangit,
Andí kumon iyawá a grasya tan birtudis,
Ta iyaburoy sa kungkoy impiryo nan langit.
Say wanan busis a narngé ni Leonido,
Narngé naynan Dyos a sarban dawat mo,
Panemtemen mo ngámin a sarban,
Nay sarban mistiryo kasalanan mo,
Ta magkumpisal ka sa padrin bendito.
Sitaw a udas tampor rinmaté ya,
A sayay irmitanyo a niáwit riga,
Sa adapan ni Leonido nanaritá ya,
Sarban kasalanan nigurot muynay sarba.
Ta si Dyos a Katawan a makapangyayadí,
Síkoy naod a nibakí nadti,
A mamaibwat sa main mon patiti,
Ta silyan nan inum´ay a idap mo inti (iti).
Bang sin nayadí raynay sarban mistiryo,
A betang (buetang?) nin gaw´en sa sayay kristyano,
Niaburoy na ngámin mablin irmitanyo
Tuloy na nipaarkay talin tawo ni Kristo.
Si irmitanyo naparot sa mata na,
Tinumangar ya sa Dyos tan sa Inan Birhin Marya,
Ta pirdunawen naya kumon sa kasalanan na,
Ta kagámuran na kumon et a ririket inawa.
Saytin pagbabawí sabtan masibulot,
Tuloy sa pusó sa karerwa (kararwa) tinmarus,
Say wanan nanaritá Entristi mudyos
Rikumindamos Ispirito Santos.
Saytaw anay nikabulsot inanawa na,
Talimukod yan nati sa rarem nin kwiba,
Sin nakai yay mablin karerwa (kararwa) na,
Siray Anghilis (uanghil) sa kuna nagkanta.
Kai nin mataros maabot a sarba,
Nin artikulo dibino nan Dyos Ama,
Si bangkay ni Leonido tan sitaw a kwiba,
Kai natandaan no adti náka na.
Say nayti maulit ko a sayay kabibyay,
A milabian a miasawa tan maong a piaduan
Say palaway nan langit bigrá nagámuran,
Tan say patiti ran rway maong a rinat´anan.
Siray tin rwa a sukat pakángapan,
Nin tawon main dalit sa Dyos a Katawan,
Animan a idap no sa Dyos ka tumangar,
Sa awro tan yabi kai naka pauryan.
Andí kipada kunran Esrailitas,
A sinumamba sa Dyos binungat-bungat,
Say kastigo na kunran tawon paklap,
Inamil na siran lutá sa impyirnos gumayad.
Say lalakon panaon bang say kábawan,
Pwira di los bwinos umbó (ambó) a namaet sarban,
Say matrimunyo ran inakó kai raka bilangan,
Tan umibeg sa pirak balitok tawon main butang.
Ket itgen kuynay saytin kumparasyon,
A byay ran miasawa sa kumuyo tinungtong
Say subor man a daité no wadí ta ranom,
Makatimpa latá sa marabay a minom.
Kalápusan.
Bolinao, Pangasinan, Abril 1, 1946
Saraytin susaritá a naimarkan múdit,
matkap et a ipapalaway a patarusan ra. No tandá muyoy patarusan
ra, mako kamudtaw sa pamag´irguwan nin
Mag´irgo Atamo/Gawá nin Literaryo
ta ipatanda mo saray patarusan ra.
Sumublí sa tágay