Ipakulor et a saritá nin matkap ipalaway
ASTROS (Bubituen)
Ni Pelagio de Perio
Astros a mandedta tan siray pirmaminto,
Riga nan Dyos tan palaway nan mundo,
Tulungan moy dilá sa saytin uliten ko,
Wantamo ngamin sto, sto, sto (santo, santo, santo).
O Dyos kon maadó a sangkabiskegan,
A Adí sa langit tan sa kalutaan,
Tulungan moy dilá sa sayti kon iyamdam,
Say tinek nakem kuntamon mangkabyay.
Dawaten koy dispinsa kumuyon atatágay,
Remelletes sa lutá kabat (kaibat) sa kalangitan,
Ta si udtin ulit tambar yan kaberengan,
Kunan sitin sakit sarot a mandalan.
Ta mákitsa isturya a nikawal nan tawo,
Ta nagsipamadlaw anan bayudti sa mundo,
Say byay inti (iti) katagem signo,
Abaw anay ugalí rinumsan istilo.
Sin saytaw a tyimpo pigagawá sin núna,
Bang siray mibubsat miaaduan sira,
Uno mikakanayon pididinepan ra,
Daité a talugtog a pitanamanan ra.
Say ualna tamo balé say saytin kabibyay
Nagsiikun-ikon kasaynan aruan (aruwan)
Sakit ran main sakit, yaman ran mayaman
Sangit ran maberéng, ilis ran kamainan.
Imatunan muyo siray tawon miuukuman,
Sirayti mabetbet gumawá kakulkulan,
Uno mikakanayon sirayti abaw,
Ta mansambuten ray galang a parawpaw.
Kristyano o ani Isayas,
No mati ka kasan sayay udas,
Si lutá a butang mo kasayan sandamak,
Kai ka makapibring sa undoy tan banlag.
Magin udet mapalalo kayna,
Sa kayadian sa mundo aniay (ani ay) síka,
Syaynay sarot panemtemen mo pa,
Imudek-deken mo ta tandá mon syansya.
Tandá moy naod ta abaw siray náruyan,
Abaw a babali sa bungat anan lugar,
makapakángap a sakit ran iningar,
Lalaman ray baog katatray masilyaw.
Sangit ran anak sa matua ran nakai,
Agrem ray masakit sa nakem ran diri,
Ugaog ran matua sa anak ran nakai,
Kasan karayemyeman sa awro tan yabi.
Say adó nan Dyos bilang mangkabaw´as,
Sa nipamatgen nan sakit sarot a mabyat,
Bang siray umandá pulos pirag-pirag,
Siray mabinat balé masyadon idap.
Ay Cristiano no wanti nan wanti,
No kai tamó pagbabawínan kasalanan a diri,
Mangkarngé yay sakit a misubli-soblí,
Sa ayedti (ayidti) man a lugar kaya nin makai.
Galaten tamuyna kadí a sain a ugalí.
Pariunen (pariwnen) yaynan karerwa (kararwa) a andí ipali-pali,
Ta kai nin sumala ta rumaté a rumaté ti,
A pangukom na kumo a say patiti.
Makalilímo sa ginmaton pusó,
A rinumaté a sakit sa babali tamo,
Luwá-luwaan ngamin a mata ran tawo,
Sa rinmaté a duduyag sa malabi sa mundo.
Ta manipangaya tamoy alakin kakabatan,
Tan manipangaya tamoy alakin kaksawan (kakasawan),
Sarban saýti kasan kabalikasan,
Sa ubot ngamin itaw kayadínan.
Arigen tamuya kadí si Ama tamon San Ruki,
Liningwan ana ngamin a kayadian a mabli,
Nisket yan lupot a bilang sayay pubri,
Siray kai makakimey syay nangumpuni.
Sa anos, seseg, tepel sa kaidapan,
Ginawá ni Rukin sangkasantusan,
Pinuyaan nayan Dyos a Katawan,
A manambar bungat anan nasarutan.
Main sayay anghil nibakí nan nigan-gan
Nin Dyos nangibwat sa kalangitan,
Masantos a Ruki risibyen moy tambar,
A ipuonas mo konran nasarutan.
Nipáwit na kuomon itulong nan Dyos,
A ipanambar mo sa bungat anan sarot,
Si kumayab sa kumo tampor man´iyapros,
Umandá a tampor sa ingangádo nan Dyos.
Abaw a syudad a naparat´anan sarot,
Sa uspital (huspital) syay linumuob,
Dapot no maikuit yay tambar maiyapros,
Umandá a tampor sa ingangádo nan Dyos.
Kanyá anaod pasisingádo tamo,
Kunan sangkakarmaan mapangako a sto (santo),
Sa kunan sitin sakit a manpalabasen tamo,
Ta dipinsor yan máget múna yan abugado.
Mangkaimatuonan tamo sa yabi tan awro,
No tumnoy yay kampana agrem nin tawo,
Bigra-bigrá a patiti mibangon atamo,
Ta manrati iayna, sitamoy pasisingádo.
Andí tamo kadí lingatan,
A magbabawí sa kawkasalanan,
Magpinitinsya tamon iay-ay
Tan say dibusyon andí nin lingwanan.
Ta kasan raruoman makatimpa,
Sa kasagran na nin namarsa,
No kai gaw´ey rusaryo ni Marya,
Tan say adó kunan Nuwistra Sra (Sinyura).
Panemtemen tamoy nikagawá sin núna,
Sin sitamuyna o Adí a gagaran dusawen na,
Sa lapag nin mundo nisingit nayay paná na (panána).
No sitamoy naod a gagaran dusawen na.
Ta nitágay na siraynay rway takyay na,
Ta sitamoy naod a gagaran dosawen na,
Mansala sa labana nayaynaod Birhin a Ina,
Ta mantawiran nay alakin sager na.
Mayá pa mayá pa wana anak ko,
Andí muyna ipatuloy a panunusa mo sa tawo,
Kádwan mo siray nay dinundon (naidinundon) dayá mo,
Ta say masudi mon byay sain a panemtemen mo.
Ay Ina andí ako, andí ako,
Ta nalabas anan tuloy a kadukaan ran tawo,
Paldegen kuyay masibulot a mundo,
Ta napnó kadukaan pulos pibabaló.
Ta kai ra ikalímoy main ran kasalanan,
Kai ra ikalímoy main kon kaidapan,
Say byay kon ginlat ra kai ra kinawánan,
Say námet a dayá ko kai ra kinabilangan.
Ina kon inadó síko pay kádwan
mo,
Ta say biní a duka sawanin paruten ko,
Paldegen kuyay masibulot a mundo,
Ta kai rakuyna tandá mangalamang a tawo.
Sa wantin atap leleg naynan mundo,
Kai gapo tumgen a sager ni Kristo,
Sumangit yay Birhin a Ina tamo,
A mampanalimukod sa adapan ni Kristo.
Panemtemen mo anak ko wana,
A byay mon nipambot sa tawon pinarsa,
Ani kabalikasan udet a nímet mon dayá,
No kai mo sira kádwan a sarban pinarsa.
No kai mo sira pablien sa tanay panemtemen mo,
A sinepsep mon suso ibat sa kerep ko,
Kádwan mo siraynay dinondon (naidundon) dayá mo,
Say masudi mon byay sain a panemtemen mo.
Ta iyakay ko sira sa madalit a pusó,
A umagamir lawas sa masanton rusaryo,
Pigaw tumgen anay sager ni Kristo,
Mibiwas (mibwas) anay alakin mistiryo.
Awron mapalaway ana salimbengan gunem,
Kaalimbawa ay rupa ni Hisus sa alaki nan sager,
Sadag ana Ina andí muyna gaw’en,
A manalimukod ta kai ko maitpel.
Ina a inadó syansyan tandá mo,
Ta say kai ra madawat sarba ran Sta. (Santa) tan Sto. (Santo),
Dapot no dawat mo síkoy matulok
Ta sirungan kaynaod ingangádo nan Dyos.
Ay Kristyano páno tamuyna kasi,
No kai tamo pagbabawínan kasalanan a diri,
Kidawat tulong sa Inan mapanglabi,
Say masanton rusaryo agamiren tamo kadí.
Panarmingan tamuya kadí a sayay Kabalyiro,
Pulos pibabalo a kabibyay na sa mundo,
No mísa dumasal yan masanton rusaryo,
Kai na kinabilangan ta malabya sa mundo.
Bang sitin Kabalyiro natya sa sakit na,
Bang siray dimunyo maririket sira,
Bang si karerwan (kararwan) na tampor inawit ra,
Sa adapan ni Kristo mapteg a justisya.
Uliten yay karerwa (kararwa) nan sitin tawo,
Nidungo rayan Dyablo sa adapan ni Kristo,
Bang si nanuratan makubpal a libro,
Ápat ray nitangon ta byat nay masyado.
Ket si balé a Anghilis (Uanghil) nan bantay,
Awit nayay namaet a libron sangkadaitean,
A nanuratan gawá nan kaabigan,
A inagamir nan leg´anan mabyay.
Nipákit nan Anghil kunan Dyos a Katawan,
A gawá nan kaabigan sin iti yaet sa byay,
Sin peres ran sumager misusupyat sira,
Anghil tan Dimunyo kidawat sintinsya.
Dinawat nan Birhin asangkalagakan,
Kunan Anak na ta ipadalan sa tembangan,
No ayi mabyat maabig tan kadukaan,
Si karerwa (kararwa) nan sitin tawo itaw a piikaan.
Nibul´is nan Anghil sa rubar’i timbangan,
A nanuratan gawá nan kaabigan,
Wanin anamaet kunan libron makubpal
A nanuratan gawá na mabanday.
Tinimbang nan Anghil sa adapan ni Kristo,
Pánon kai mabyat makubpal a libro,
Nitáway ra ngámin sarba ran dyablo,
Biba wanra sítamoy nanalo.
Andí mayna ilaban Maryan malagak,
A karerwa (kararwa) nan siti ta butang miyan gindat,
Ani badánan ket síkami mabyat,
Awit miyadtaw ta betang miyan gindat.
Bang sitin karerwa (kararwa) alaki kunay límo.
Ta manunaten rayaynan sarbar ran dyablo.
Mangengey-geya, wana ay Ina ko,
Birhin a malagak ipasisingádo muko.
Inumbat yay mapangakó a Ina,
Anak kon inadó mapteg a Hustisya,
No kádwan muko ilaban kuya,
A pangitnoy ko kunan sitin karerwa (kararwa).
Umbo (ambó) para Anak ko say suso kon Ina,
A sinusuan mo mangibwat sin daité ka,
Sa kerep kon mabli syay ibwatan na,
Ani panuondon mo sa kasalanan sarba.
Ta say sabaw suso ko itimbang ko sawanin,
Mataman sa kapatak kai na nin mámin (mamin),
Itimbang ko sagawá nan main,
Sa libron makubpal no karwan main.
O Ina kon inadó a nangibwatan byay,
A mangalo-galo sayti ko nin lalaman,
Síkay puoon ko tan síkay ibwatan,
Sarba nin gusto mo kai ko nin sumungay.
Pinespes naynan mapangakó a Ina,
Suso nan masimpet Birhin abugada,
Sa rubarí tembangan itaw nituró na,
Báyo tampor anan nitágay na.
No páanon byat nan libron makubpal,
Lalon byat nan libron sangkadaitean,
Ta say sabaw suso nan Birhin a malaban,
Ni sa intiron mundo kai makaketembang.
Yakapen yayna kapadan Kristyano,
A tutuon dipisor kunan Ina tamo,
Andí ya isyay iyator ya sa pusó,
Ta dipinsor yan máget munánan (múna nan) abugada.
Si San Ansilmo tan si San Estipanyo,
Tutuon mangkákit sa sagradon libro,
Ta masuyat a peteg a manabó sa inpyirno (impyirno),
No agamiren lawas a masanton rusaryo.
Si San Buwinabintura Dtor tandá na,
Ta masuyat a tuloy a miulí sa glurya,
No kai agamirey rusaryo ni Marya,
Tan kasan aro (awro) kunan Ntra Sra (Nuwistra Sinyura).
Raywen mi kayna mapangakó a Ina,
Bilang nipangimáno nan anghil sa kuna,
Abi Marya napnó kan grasya,
Kasan ramat mo Ina nakan namarsa.
A susinas a malnged maputí a sampaga,
Lingwesen kami pan mapangakó a Ina,
Birhin del (nin) rusaryo ilaban kami pa,
Sa rumaté a sapwer sakit o bungat ana.
Tawagen mi kayna Inan mapanulong,
Sa rumaté a sakit a madita a tuloy,
Ta kapada et sa bilang kon imaton,
Ta abaw siray kai makaakó kunpisyon.
Inan mapaingangádo lingisen (linisen) kami
pa,
Si lapwen kamin tawon mangkutana,
Sa tukson dimunyo ilaban kami pa,
Say mablin miserikurdya mo tagánan tana.
Andí kami ibi sa tukson dimunyo,
Sa ginawá ran siblet kunran matutua tamo,
Nagsikabarang a sakit sarot a masyado,
Samal a makamati sa karerwa (kararwa) tamo.
Biba wantamuyna ngámin,
Say ilalwan tamoy paingangádo nan main,
Tulong nan Dyos tan Inan Birhin,
Sin dundunen na tamuyna ngámin.
Amen.
Bolinao 3 Julio 1936
Ikunan nangisurat ni German de Perio
Saraytin susaritá a naimarkan múdit,
matkap et a ipapalaway a patarusan ra. No tandá muyoy patarusan
ra, mako kamudtaw sa pamag´irguwan nin
Mag´irgo Atamo/Gawá nin Literaryo
ta ipatanda mo saray patarusan ra.
Sumublí sa tágay