No main nin kuminto muyo kunran saraytin
patandá, suratan muyay Binubolinao.com
udino magpusto kamo sa Mag´irgo
Atamo nin siksyon pigaw maikalamó saray kuminto muyo.
Main kano a prugrama nin tilibsyon
a taga-Pransya a wanran Koh-Lanta Palawan. Barámo yaytin Survivor
(makapabyayan) a nangibwat sa Amerika. Sitin bantyan nin ikap bilang
ya sa byay nin pagé a wanran reality game show. Sayting ikap
ket mapaidapan saray ampiikap tan maipákit lí no sínoy
maong nin makapaanos undino makapaagwanta. Si sayay naibatí nin
nakapaumdeng a manalo. Saray mampiikap kunan sitin ikap ket nangibwat
sara ngámin sa Pransya. Say kamínan nan ikap ket itaw
ya sa Palawan. Nakagrupo saran ruwa saray ampiikap. Sayay grupo a ngaran
ra Guntad tan say rauram ngaran ra Batang. Labin-ánem saray mampiikap.
Wanran tagaBolinoa itaw sa Pransya ket ipakit ra sayti nin pabantayan
kada Byirnis sa tyanel TF1. Say Pilipinas kano ket ngaran ya kababali-bali
ta masikat ya kano nin pabantayan. Baná kunan sitin pabantayan
a maipákit yay Pilipinas nin mabista yan pamasyaran tan laluynan
umabaw a mamasyar sa Pilipinas.
Si Cristeta Comerford, síyay a núnan babayi
nin napilí a pangulon kusiniró sa Balin Putí ket
nampaningkap siya si Núnan Madam Luara Bush a ánem nin
bulan ana.
Si Comerford ket katulungan ya koni Walter Scheib III
anggan nan mapuló a taw´en. Siti si Scheib ket linmayas
ya konan sitin atágay nin posisyon intaw sa Pibriro 2005 (rwan
ribo tan lima).
Say trabaho na lí ni Comerford ket makailamó
yay preparasyon nin menus tan kanen ran Núnan Pamilya,
bisita ra tan sataw nin statedinners.
Sin intaw nin nakakayadí a taw´en, say napikaupá
nan pangulon kusiniró ket $100,000 (sanribo a ribo) [euro 55,000
(limam-puló a ribo)].
Si Comerford ket kababalyan yaynan US, tan ginwá
nay menu sa nakayadí nin bulan para sa honorary dinner
kunan Pangulon India, Primiron Ministro Manmohan Singh.
Main a 134 (sanyasot tulom puló tan ápat)
nin bisita ra ket pinákan saran marayep a nasinigang nin asparagus
tan ginatánan a kalamansi; napiriton kuná nin halibut,
mantikilyan láya tan karot, basmati nin sinápang
a nakwan nin pastasyo nuts tan pasas, tan say nadikutan
a pising nan birano; tan binubulong nin Bibblettuce
a nakwan nin kalamansin suká.
Saray grupon nasyonal nin bubayin kusiniró ket
nibaritá ra kona ni Madam Bush nin pumilí ya
kumon a babayi ta maipáwit a mensahi kunran industriyo nin serbisyon
kanen. Ket sawanin, 40% ngamin nin trabaho kunan sitin industryo a nakakalap
ran bubayi balé 4% tamó ay atágay nin posisyon.
Nangibwat sa theworldchallenge.co.uk/20058/30/2005
Kinatandá muyo sa Pilipinas
a main nin coconut (ungot) geotextile (aka coconet)
nin naiyusar para sa soil erosion control? Sitin geotextile nin ungot
ket napilí yan sayay a labinrwan pinalista sa Newsweek tan BBCs
(British Broadcasting Corporation) World's World Challenge.
Sitin World Challenge ket maniningkap
para sa kompetinsya saray tawo udino grupo sa babon lutá nin
main a proyikto nin makapatulong konran bubabali tan sa lulogar ra.
Wanran, whose projects have contributed great impat at a grass root
level.
Main lí a dokumentaryo
nin sini konan coconut geotextile sa Pilipinas udino industryo nin coconet.
Ipaliwá ya li sa BBC World cable channel sa Septyimbri 24, alas
8:30 GMT tan maka-feature ya lí ananaet sa Agusto 29 special
issue nan Newsweek.
Sitin "The World Challenge"
ket makaipatandá sa babon lutá a prosperas ya anamaet
ay industryo nin coconut geotextile tan sa coconut fiber exporters sa
Pilipinas. Mabista no manalo yay Pilipinas ta makapamaong yay publicity
konan bayan tamo.
Nanurat na ni Robin
Martin, Deriktor Hiniral sa INTEL, kunan Pilipinas
Saray Pilipinos (naikalamó
saray manurat nin notisya [Press], saray tawon negosyo (business people),
tan síko anamaet), abaw tuloy nin iniisipen (perception) tamo
sa duká a nangyayadí sa Pilipinas tan maipikta saray iniisipen
ran raruman tutawo udino ekstrahiros konan Pilipinas tan saray mampaikap
nin náting anadti. Saraytin duká a iniisipen ket ambó
sara anamaet nin kapada sa rialidad no ikapada ya sa raruman bayan bilang
a Kolombya, Egipto, Sintron Baytan, Aprika, wanin.
No mag´irgo tamo konran
raruman tutawo iti sa Pilipinas tan itaw sa abrod, makaipatulong yay
bayan tamo no ibalansyar tamo a irgo tamo nin duká tan mabista
a nangyayadí sa Pilipinas. Ambó pirmin anamaet a duká
nin iniisipen tamo.
No kikiten moyoy Pilipinas sawanin
tan sa 1995 (sa taw´en sinmublí ako), nakángap ako
sa ngamin nin progiso sa bayan tamo.
Bilang sarayti:
1. Main ana nin alakin telecom
infrastructure nin kasa et sa 1995. Sin 1995 say industriyo nin telecom
ket na-deregulated ya. Sin nagyadti yayti, say bilyon nin dudolyar ket
naka-invest (nabayad) ana sa networks nin fixed lines tan cellular.
Saraytin networks ket nangwá a sestima nin main a 5,000 kms nin
fiber optic backbone. Nakakalap yayti et sa prisyo nan world competitive
cost. Tinmaraná sa 900,000 fixed line capacity intaw sa 1995
ket sawanin main anan abaw et a 7 milyon. Kasa gapo nin cellular phones
sa 1995, balé sawanin main anan abaw et a 11 milyon nin line
capacity.
2. Saray báyon high-rise
building, maikalamó yay MRT, saray EDSA Flyovers (tan say Ayala
Avenue flyover), yay SKYWAY, saray Rockwell tan Glorietta 4, yay Fort,
saray NAIA Terminal 2 tan saray báyon-báyo nin skyscapers,
ket kai et saraytin naipádeng sa 1995.
3. No mako ka sa probinsya, makákit
ma lí saray kukalsada ket maong saran nakagwá (internasyonal
kwalidad a kalsadan aspolt). Nakapako ko sa Iba, Samballis sa nakayadí
nin linggo ket nakángap ako konran kalsada nin kai anamaet pirmin
maiyusar. Saraytin kalsada ket maong yay kwalidad ra.
4. Say iksportasyon nan Pilipinas
ket immabaw nin 600% sa nakayadí nin walon taw´en. Abaw
et a raruman progriso sa nakayadí nin walon taw´en. Kikiten
may bungan mangga nangibwat sa Pilipinas ket makaiksportasyon sarayna
sa Amerika tan sa Yuropa.
Main et raruman nakapangyadí
nin makiparangas tamo:
1. Say Korporasyon nin INTEL ket
28 a taw´en saraynadti. Iti et sa Pilipinas ay tunmaraná
saray sabtan advanced products ra, bilang yay Pentium IV. Sa 2002, say
operasyon sa pilipinas nakaikspiktado yay san kalakyan nin assembly
tan testing operasyon sa babon lutá.
2. Say Korporasyon nin TEXAS INSTRUMENT
ket 20 a taw´en saraynadti anamaet sa Baguio. Sísaray san
kalakyan mangwá nin DSP chips sa babon lutá. Saraytin
DSP chips ket saray utek sa rarem ran cellphones. Itaw sa Baguio a ipangwá
ray chips para sa 100% nin NOKIA cellphones tan 80% nin Erikson cellpones
sa intiron babon lutá.
3. Saray TOSHIBA Laptops ket ipangwá
ra sa Santa Rosa, Laguna.
4. No main nin kotsi mo nin BENZ,
BMW udino VOLVO, makatyansa yay ABS system na ket nagkagwá ya
sa Pilipinas.
5. TREND-MICRO, saray sayan maong
nin ampangwá nin virus software nin PC-cillin. Iti sara sa Eastwood
Libis, Quezon City nin mag-develop ray tambar (cures) para sa komputer
viruses. No main nin virus nin lumwá sa komputer, andibali no
adti-adti ya sa babon lutá, iti sara a mangwá nin tambar
tan sarínen ran gaw´en ti sa 45 minutos.
6. Sa dandani nin mangyadi sa
sitin taw´en, maikspiktado saray mayorya nin US Call Centers a
ilyalis ra yay operasyon ra iti sa Pilipinas. Siti ay sayay lugar nin
tepren ko nin sítamo a sankabistawan sa kasabyan nin best value
for the money.
7. Say America Online (AOL), main
nin 1,000 tutawo ra sa Clark a mangumbat nin 90% a global e-mail inquires
ra.
8. Say Korporastion nin PROCTOR
& GAMBLE, main abaw et a 400 tutawo ra iti sa Makati (midya nin
edad ket 23 taw´en) nin ampanggaw´en nin Pinansas, Accounting,
Human Resources tan makaprosiso nin bayad.
9. Say Korporasyon nin CITIBANK,
iti sara sa Ibali a gaw´en ran global ATM programming. Abaw et
a raruman bagay nin gaw´en ra iti para konran rehyonal operations
network nin Asia-pacific rehyon.
10. Siti a núnan taw´en
yay Pilipinas nin magiksportado yan kotsi nangibwat sa FORD Pilipinas.
No mako ka lí udino mamasyar
sa abrod tan makákit yay katra-trabaho moyo, ibaritá moyoy
mabistan notisya. Say sayan alaki nin problima tamo ket saytaw a naiisip
nin duká. Sitin duká a naiisip a labanen tamo ta n tepren
tamo a mabistan naiisip nin abaw a nagwá ana sa pilipinas, tepren
ra lí anamaet nin raruman tawo.
Sitib mensahi nakumparti ya kon
ran kababalyan nan Pilipinas nin marabay a makailalo tan makatrabaho
para sa bayan tamo.
Sitin mensahi ket makapakákit
yay orihinal nan surat sa Inglis sa Inglis siksyon: News.
